Był to więc początek wszelkiej późniejszej masowej popularyzacji i jeśli Jose Ortega y Gasset, zdecydowany przeciwnik kultury masowej, a równocześnie jeden z najbardziej przenikliwych umysłów, zajmujących się jej sprawami, widzi w Wielkiej encyklopedii początek wszystkiego złego, to niewątpliwie ma w tym rację.Drugim czynnikiem, który uwarunkował powstanie kultury masowej w jej obecnej formie, jest, jak wspomniałem, czynnik urbanizacji, związany z rozwojem przemysłu w wieku XIX. Urbanizacja, powstawanie wielkich skupisk miejskich, wyłoniła nie tylko zjawisko miejskiego tłumu, który stał się pierwszym adresatem przekazów kultury masowej. Postawiła ona również ten tłum, przybyły ze wsi, w osobliwej sytuacji emocjonalnej i psychicznej, wynikającej z wyrwania poszczególnych jego przedstawicieli z tradycyjnych, a zarazem bardzo różnych środowisk kulturowych, poddając go przemieszaniu i uniformizacji, narzuconej przez pracę przemysłową.
Znalazłeś się tutaj dzięki poniższej frazie kluczowej: